آموزش دروس دبیرستان - هوالفتاح العلیم

آموزش شیمی ۱-زیست شناسی ۱

آموزش دروس دبیرستان - هوالفتاح العلیم

آموزش شیمی ۱-زیست شناسی ۱

هوالفتاح العلیم - شیمی برای زندگی ۴ بخش

به نام خدا

 

هوالفتاح العلیم
مطالب متنوع مطبوعات معارف اسلامی سایر علوم زیست شناسی شیمی اول دبیرستان
فال حافظ همشهری احکام فیزیک درس درس
 اشعار استاد خرم کیهان اصول دین شیمی پایه آزمایش آزمایش
  جام جم اهل بیت بهداشت نمونه سوالات  نمونه سوالات
  پیک سنجش شهدا سازمان سنجش  پرسش هفته پرسش هفته
  ورزشی مجنون الحسین شبکه رشد 

سیگار 

مواد مخدر

الکل 

شیمی پایه
  آفرینش  معرفی سایت زنبور وعسل  معرفی سایت معرفی سایت
  دنیای اقتصاد   حضرت معصومه(س) عسل  معرفی سایت۲   
  مهمترین اخبار روز    فیزیک اینترنت  سایت زیست شناسی   

 

شعر هفته حدیث هفته

شعری  در صنعت مربع

نگارا       به جانت       که داری  وفا
به جانت   وفا کن     به دل        بی جفا

که داری  به دل     دوستی       مرمرا

وفا       بی جفا       مرمرا     خوشترا

 

 

:امام علی علیه السلام

لا یدرک العلم براحة الجسم

دانش با تن آسایی بدست نمی آید

 

  

التماس دعا

 

میاسای زآموختن یک زمان

مطالب این قسمت از سایت ذیل گرفته شده است

 

http://www.1dabirestan.blogfa.com/cat-27.aspx

 

شیمی برای زندگی

بخش ۱ – مایعی کمیاب در عین فراوانی

 

  منابع آب در طبیعت

آب تنها ماده ای است که در طبیعت به هر سه حالت مایع (آب) جامد (یخ) گاز (بخار آب) یافت می شود . نزدیک به 75 درصد از سطح کره زمین را آب پوشناده است که بخش عمده آن را آب شور دریاها و اقیانوس ها تشکیل می دهد .

در حالیکه مقدار آب شیرین که تمام موجودات زنده و انسانها باید بر سر آن به رقابت بپردازند حداکثر 0/5 درصد کل منابع می باشد. که عواملی مانند موقعیت جغرافیایی ، شرایط آب و هوایی و میزان بارش بر پراکندگی آن موثر است .
 

 

  تجدید پذیری طبیعی منابع آب

هم آب موجود در طبیعت به نسبت تقریباً ثابتی در میان منابع آن توزیع می شود.این توزیع متناسب ، با به چرخه در آمدن آب در یمان این منابع انجام می شود . به این فرآیند چرخه آب می گویند . پس از این طریق می توان گفت که منابع آب تجدید پذیرند.  

 

  مصرف آشکار و نهان آب

آبی را که مستقیماً برای آشامیدن یا نظافت و شستشو استفاه می کنیم مصرف آشکار می گویند ولی آبی را که برای تولید انرژی (برق ، سوخت و ...) ، آبیاری کشتزارها ، صنایع و معادن و امور بازرگانی و خدمات مصرف می شود و احتمالاً از دید شما مخفی مانده است را مصرف نهان آب می گویند .  

 

  آب مایعی با ویژگی باور نکردنی : الف) تغییر حجم غیر عادی در اثر انجماد :

آب بر خلاف سایر مایعات وقتی براثر سرما تبدیل به یخ می شود انبساط پیدا می کند و حجمی از یخ که همان حجم اولیه آب است و یخ روی آب شناور می ماند . آین ویژگی سبب می شود که آب از سطح شروع به یخ زدن کند .  

 

  ب) زیاد بودن ظرفیت گرمایی

می دانید که ظرفیت گرمایی یک جسم مقدار گرمایی است که باید به جسم داده شود تا دمای آن ۱ درجه سانتی گراد افزایش یابد . ظرفیت گرمایی ویژه آب حدود 10 برابر ظرفیت گرمایی ویژه آهن است . این مسئله به متعادل کردن دمای زمین خیلی کمک می کند چون مقادیر زیاد آب موجود در سطح زمین مقدار زیادی از انرژی خورشیدی را می گیرند و صرف بالا بردن دمای آب می کنند .  

 

  ج) زیاد بودن گرمای تبخیر:

برای تبدیل مقدار کمی آب به بخار ، گرمای زیادی لازم است . گرمای اضافی بدن ما با تبخیر مقدار کمی آب از طریق منفذ پوست (عرق کردن ) کاسته می شود .  

 

  د) زیاد بودن کشش سطحی آب :

به دلیل وجود نیروی جاذبه قوی بین مولکولهای آب ، پیوستگی زیادی در تمام قسمت های آب از جمله مولکولهای سطح آب وجود دارد . به همین علت است که یک پشه می تواند روی آب بنشیند یا موری می تواند به آرامی روی آب قدم بزند .  

 

  مروری بر آموخته های گذشته :

عنصر :
به ماده ای گفته می شود که از یک نوع اتم ساخته شده باشد مثل
۲O ، Fe

ترکیب :
به ماده ای گفته می شود که از اتصال دو یا چنداتم عنصرهای مختلف ساخته شده باشد ، مثل
H2O ، HO2 ، Nacl

پیوند های شیمیایی :
نیرویی قوی است که اتم ها را به هم وصل می کند . مثلاً دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن به هم متصل می شوند و واحدتازه ای را بوجود می آورند که به آن مولکول آب می گویند .

نمادهای شیمیایی :
در زبان جهانی شیمی از حروف برای نشان دادن عناصر استفاده می کند . به این حروف نماد های شیمیایی می گویند مثل
H برای هیدروژن .

فرمول شیمیایی :
کلمه های این زبان علمی را فرمول شیمیایی می گویند . هر فرمول شیمیایی نمایانگر یک ترکیب شیمیایی است مثل
H2O برای آب . عددهایی که در سمت راست پائین (به صورت زیروند) نوشته می شوند . تعداد اتم های هر عنصر را در یک مولکول یا واحد سازنده ی آن ماده نشان می دهد (زیروند ۱ نوشته نمی شود) فرمول H2O نشان می دهد که مولکول آب از ترکیب ۲ اتم هیدروژن و ۱ اتم اکسیژن ساخته شده است .

معادله شیمیایی :
آنچه را که در یک واکنش شیمیایی رخ می دهد به طور خلاصه بیان می کند . هر واکنش شیمیایی شامل شکسته شدن پیوندهای شیمیایی مواد واکنش دهنده (مواد اولیه ) و تشکیل پیوندهای جدید در فرآورده ها (محصول ها ) است . فرآورده ها در سمت راست و واکنش دهنده ها در سمت چپ نوشته می شوند. مثل :
۲ H2 +O2 = ۲H2 O
در معادلات شیمیایی تعداد کل اتمها در دو طرف معادله یکسان است . به چنین معادله ای موازنه شده می گویند .
 

 

  یادآوری خواص الکتریکی ماده

هر اتم از یک قسمت مرکزی به نام هسته تشکیل شده است که در درون آن پروتون ها با بارمثبت و نوترون ها بدون بار الکتریکی قرار گرفته اند . الکترون ها ذرات کوچکتری هستند با بار منفی که در اطراف هسته وجود دارند .

می دانیدکه اتم ها با کمک پیوندهای شیمیایی به همدیگر متصل شده و مولکول ها را بوجود می آورند . به این نوع پیوند شیمیایی که اتم ها را در کنار هم نگه می دارد پیوند کووالانسی می گویند .

پیوندکووالانس به صورت یک خط بین نمادهای شیمیایی نشان داده می شود . مثال :
 

<v:imagedata o:href="http://www.irib.ir/amouzesh/d/shimy1/images/02.gif" src="file:///D:DOCUME~1YAALI~1LOCALS~1Tempmsohtml1

به نام خدا

مطالب این قسمت از سایت زیر گرفته شده

درمورد سایر دروس خودتان مراجعه فرمایید

http://www.1dabirestan.blogfa.com/

علوم زیستی پایه اول

فصل اول – نگرش علمی و علوم زیستی

 

آدمی اغلب کوشیده است به سؤالات خود درباره ی طبیعت و محیط پیرامون پاسخ دهد. اما به علت کمبود دانش گاهی به خرافات و حدس و گمان روی آورده است. اگر برای یافتن این پاسخ ها از واقعیت و منطق استفاده کنیم به تفکر علمی نزدیک شده ایم.در تفکر علمی باید برای همه ی پاسخ هایی که ارائه می دهیم، دلیل کافی داشته باشیم. برای درک و مشاهده ی پدیده های مورد نظرمان از حواس خود و ابزارهای فیزیکی دیگر استفاده می کنیم. روش علمی روش علمی روش منطقی است که از مراحل پشت سرهم تشکیل شده است. این مراحل عبارت اند از : 1 – تعریف مسئله ، 2-جمع آوری اطلاعات ، 3 – فرضیه سازی ، 4 – آزمایش فرضیه ، 5 – ثبت یافته ها ، 6-تغییر یافته ها، نتیجه گیری و نظریه سازی ، 7 – انتشار گزارش




  علوم زیستی

علوم زیستی مجموعه علومی است که منجر به شناخت علمی موجودات زنده و عوامل مؤثر بر آنها می شوند. علوم زیستی شاخه های مختلف دارد. این شاخه ها را می توان در دو گروه جای داد: علوم زیستی پایه ای و علوم زیستی کاربردی، پژوهش های علوم زیستی پایه ای برای شناخت قوانین حکم بر پدیده های زیستی صورت می گیرد . مانند تحقیق درباره ی چگونگی انتقال صفات ارثی از والدین به فرزندان بدون در نظر گرفتن کاربردهای آن در زندگی ، پژوهش های علوم زیستی کاربردی به منظور استفاده انسان از پدیده های زیستی، برای زندگی بهتر صورت می گیرد مانند استفاده از قوانین وراثت برای تولید گیاهان یا جانورانی که مشخصات مطلوبی دارند.
علوم زیستی با علوم دیگر نیز ارتباط دارد. پژوهشگران علوم زیستی هنگام تحقیق درباره جانداران از موضوع های مختلف بهره می برند. شیمی و فیزیک از علومی هستند که بیشترین کاربرد را در علوم زیستی دارند.
 



  خود آزمایی



  1 – روش علمی با کدام مرحله آغاز می شود؟

الف ) فرضیه سازی
ب) تفسیر یافته ها
ج) ثبت یافته ها
د) تعریف مسئله
 



  2 – استفاده از پدیده های زیستی برای ایجاد زندگی بهتر در کدام شاخه از علوم زیستی بررسی می شود؟

الف ) رویان شناسی
ب) علوم زیستی پایه ای
ج) علوم زیستی کاربردی
د) بوم شناسی
 



  3 – منظور از فرضیه چیست؟

الف) نظریه دانشمندان در مورد یک موضوع خاص
ب) تفسیر یافته ها، نتیجه گیری و نظریه سازی
ج) حدس و گمانی که بر پایه اطلاعات بدست آمده درباره علت پدیده ای زده می شود
د) روش علمی
 



  4 – روش علمی با کدام مرحله خاتمه می یابد؟

الف) ثبت یافته ها
ب) انتشار گزارش
ج) تعریف مسئله
د) آزمایش فرضیه
 



  5- علوم زیستی با کدامیک از علوم زیر ارتباط بیشتری دارد؟

الف) فیزیک و شیمی
ب) ریاضی و پزشکی
ج) شیمی و ریاضی
د) ریاضی و فیزیک

فصل دوم – ساختار سلولی

 

نظریه ی سلولی
نظریه سلولی در شکل امروزی آن به صورت زیر است:
1 – پیکر همه موجودات زنده از سلول ساخته شده است.
2 – سلول کوچکترین واحد سازنده پیکر موجودات زنده است و واکنش های شیمیایی اساسی درون آن انجام می شود.
3 – هر سلول از تقسیم سلول های دیگر به وجود آمده است.



  ساختار سلول

 

هر سلول از سه بخش اساسی تشکیل شده است: غشا، سیتوپلاسم و هسته. غشا پرده ای نرم است که پیرامون سلول را می پوشاند. سیتوپلاسم ماده ای است که فضای درون سلول را پر می کند و در آن اجزایی به نام اندامک وجود دارد. هسته در میان سیتوپلاسم قرار گرفته است و نقش اساسی و اصلی را در زندگی سلول برعهده دارد.  



  غشای پلاسمایی و دیواره سلول

غشای پلاسمایی پرده ای است که اطراف سلول را فراگرفته است. این پرده از ورود مواد ناخواسته به درون سلول جلوگیری می کند و مواد لازم مانند آب، اکسیژن و مواد غذایی را به درون سلول راه می دهد. به عبارت دیگر غشای پلاسمایی خاصیت نفوذ پذیری انتخابی دارد، همچنین غشا می تواند بعضی مواد محیط پیرامون سلول را شناسایی کند. سلول های گیاهی، باکتری ها و قارچ ها دیواره ضخیم و محکمی در روی غشای پلاسمایی خود دارند که دیواره سلولی نامیده می شود. سلول های جانوری دیواره ندارند و به همین دلیل بسیاری از بخش های گیاهان محکمتر از بخشهای درون بدن جانوران است. دیواره سلولی خاصیت نفوذپذیری انتخابی ندارد اما موادی که در دیواره سلولی وجود دارد از حمله میکرب های بیماری زا به سلول جلوگیری می کنند.  



  سیتوپلاسم و اندامک های درون آن

سیتوپلاسم بخشی از سلول است که ترکیب اصلی آن آب و پروتئین های محلول در آب اند. بسیاری از واکنش های شیمیایی زیستی در این ماده، یا درون اندامک های آن صورت می گیرند. مهم ترین اجزای سیتوپلاسمی عبارت اند از:  



  ریبوزوم ها:

ریبوزم ها دانه های بسیار کوچکی هستند که در همه سلول ها وجود دارند. ریبوزوم ها محل های ساخته شدن پروتئین در سلولها هستند. ریبوزوم ها اغلب روی شبکه آندوپلاسمی قرار دارند.  



  شبکه آندوپلاسمی :

لوله های منشعب و باریکی هستند که در سرتاسر سیتوپلاسم کشیده شده اند و در بعضی بخش ها حجیم اند و به صورت کیسه درآمده اند. کار شبکه آندوپلاسمی ، تولید کردن و بردن مواد به بخش های مختلف سیتوپلاسم است.  



  میتوکندری:

میتوکندری ها اندامک های نسبتاً درشتی هستند که غشای دو لایه ای دارند. کار میتوکندری ها آزاد کردن انرژی مواد است.  



  واکوئل :

واکوئل ها کیسه هایی هستند که درون بسیاری از سلولها جای دارند. درون این کیسه ها موادی مانند آب ، مواد غذایی و مواد زاید انباشته می شود.  



  دستگاه گلژی:

این دستگاه از کیسه هایی تشکیل شده است که روی هم قرار دارند و مجموعاً در ترشح مواد به خارج از سلول نقش دارند.  



  لیزوزوم ها:

کیسه هایی هستند که مواد درون آن باعث تجزیه و گوارش مواد می شوند. کلروپلاست : کلروپلاست ها اندامک های سبز رنگی هستند که درون بعضی سلول های گیاهی وجود دارند. کار کلروپلاست ها انجام عمل فتوسنتز است.  



  هسته

هسته بزرگترین اندامک درون سلول است که توسط یک غشای دو لایه پوشیده شده است که هسته را از سیتوپلاسم جدا می کند. درون هسته چند رشته بلند و نازک به نام کروماتین وجود دارد. ماده اصلی کروماتین DNA و پروتئین است. جسمی به نام هستک که ریبوزوم ها در آنجا ساخته می شوند و مایعی به نام شیره هسته نیز درون هسته وجود دارد. هنگامی که سلول ها می خواهند تقسیم شوند، هر رشته کروماتین مضاعف ، فشرده و ضخیم می شود و به جسم مشخصی به نام کروموزوم تبدیل می شود. هر کروموزم از دو کرماتید ساخته شده است . این دو کروماتید در محلی به نام سانترومر به هم متصل هستند.  



  گوناگونی و سازمان یافتگی سلول ها

 

سلول های موجود در پیکر موجودات زنده پرسلولی، معمولاً از نظر شکل و کار یکسان نیستند. گروهی از سلول ها که هماهنگ با یکدیگر وظیفه خاصی در بدن انجام می دهند. یک بافت را تشکیل می دهند مانند بافت های عصبی و ماهیچه ای گروهی از بافت ها که با همکاری یکدیگر وظیفه خاصی را انجام می دهند، یک اندام نامیده می شوند مانند قلب و معده . چند اندام که هماهنگ با یکدیگر وظیفه خاصی را انجام می دهند یک دستگاه را تشکیل می دهند مانند دستگاه گوارش.  



  تقسیم سلول

 

تقسیم شدن سلول ظاهراً آسان به نظر می رسد، اما اینگونه نیست که سلول هنگام تقسیم شدن ، بسادگی از وسط دو نیم شود. وقتی که سلولی تقسیم می شود و دو سلول یکسان به وجود می آورد، یکی از مشخص ترین وقایع آن تقسیم هسته است. تقسیم هسته سلول به دو هسته همانند، میتوز نام دارد. در تقسیم میتوز کروموزمهای موجود در هسته که قبل از تقسیم مضاعف شده اند، به دو گروه کاملاً مشابه مجزا می شوند. پس از تقسیم هسته، سیتوپلاسم نیز تقسیم می شود. هر سلول جدید باید تمام اجزای مورد نیاز از قبیل هسته، میتوکندری و غیره را دریافت کند.  



  سرطان

در بدن ما عواملی وجود دارد که تقسیم سلولی را کنترل می کند. گاهی در بعضی قسمتهای بدن این عوامل کنترل کننده از کار می افتند و در نتیجه در اثر تقسیم بیش از حد تعداد زیادی سلول در یک نقطه از بدن جمع می شوند. این توده سلول های غیرعادی را که دائماً در حال تقسیم هستند تومور می نامند. تومورها دو نوع اند: بدخیم (کشنده) و خوش خیم (غیرکشنده)